උසේන් බෝල්ට් නමින් මිහිපිට බිහිවූ වේගවත්ම මිනිසා මෙකී අතීත කාල වර්ණ ආධිපත්‍යයේ කෙටිදුර ධාවන වෘතාන්තයේ ආසන්නතම විශිෂ්ටතමයා වේ. නමුත් බෝල්ට් ගෙන් ඉහත යුගයන් හී බිහිවූ විශිෂ්ඨතමයන්ද නැතුවා නොවේ. බෝල්ට් මෙන්ම ලොව දෙවනත් කල ලොවම වසඟ කල තවත් පුරාවෘත්තය කි කාල් ලූවිස්. බෝල්ට් ගැන මෙන්ම ලූවිස් ගැන ද පොත් දහස් ගණනක් ලිවිය හැකිය. ලියැවිලා ද ඇත . මෙහිදී අප අදහස් කරනුයේ බොහෝ අඩුවෙන් කතා වෙන ලූවිස් හා බෝල්ට් අතර කාල පරාසය ගැන යම් සඳහනක් කිරීම සඳහා වේ.
අප ඒ කතාව ලින්ෆර්ඞ් ක‍්‍රිස්ටි ගෙන් ආරම්භ කරමු. ජැමෙයිකාවේ ඉපිද තම මිත්තණිය සමග බි‍්‍රතාන්‍යට සංක‍්‍රමණය වන පුංචි ක‍්‍රිස්ටි ව ලන්ඩන් යොවුන් මලල ක‍්‍රීඩා තරගාවලියේදී ක‍්‍රීඩා ලෝලීන් අඳුන ගත්තද ඔහු ක‍්‍රීඩාව තුළ එතරම් විශේෂයෙකු නොවිය. කොටින්ම කියතොත් 1984 ග‍්‍රීස්ම ඔලිම්පික් උළෙලේ බි‍්‍රතාන්‍ය සහය දිවීමේ සංචිතයට වත් ඔහුට තේරෙන්නට නොහැකිවිණි. නමුත් රොන් රොඞ්න් නම් වූ ඉන්ද්‍රජාලික මලල ක‍්‍රීඩා පුහුණුකරුවා ක‍්‍රිස්ටිට මග හැරුණු, ක‍්‍රිස්ටි ව සොයා දුන්නේය.
අඩි 6යි අඟල් 2ක් උස ක‍්‍රිස්ටි බි‍්‍රතාන්‍යයේම අවධානය තමා වෙත නතු කරගන්නට සමත් වන්නේ ඉන් අනතුරුවය. 1986 වසරේදී ජර්මනියේ පැවති යුරෝපීය මලල ක‍්‍රීඩා ශූරතාවේදී සියල්ලන් පුදුම කරමින් මීටර 100 ඉසව්වෙන් රන් පදක්කම දිනා ගන්නා ක‍්‍රිස්ටි, එම වසරේම එඩින්බරෝ හී පැවති පොදු රද මඬුලූ ධාවන පථයේද රිදී පදක්කම ඩහැ ගන්නේ ලෝක ශූර බෙන් ජොන්සන්ට පමණක් දෙවැනි වෙමිනි. එවකට කෙටිදුර ධාවන පථය තනිකරම ඇමරිකානු ජාතික කාල් ලූවිස් හා කැනේඩියානු ජාතික බෙන් ජොන්සන් අතර ද්වන්ධ යුද්ධයක් ව පැවති අවධියකි.
ඉන් අනතුරුව මුළු යුරෝපය පුරාම ක‍්‍රීඩාලෝලීන් මේ කැනේඩියානු දැවැන්තයාට අභියෝග කළ බි‍්‍රතාන්‍යය ජාතිකයා ගැන අවධානයෙන් පසුවන්නට විය. 1987 වසරේදී රෝමයේ පැවති ලෝක මලල ක‍්‍රීඩා ශූරතාව ක‍්‍රිස්ටි වෙත, එවක වේගවත්ම ක‍්‍රීඩකයින් හට සටනක් දීමට හැකි වැදගත්ම තරගාවලියක් විය. නමුත් ක‍්‍රිස්ටි මීටර 100 ඉසව්වේදී ලබා ගන්නේ 4 වැනි ස්ථානයයි. එම තරගයේදී ඔහු තත්පර 10.14කින් එම ඉසව්ව අවසන් කළ අතර තරගයේ රන් පදක්කම් ලාභියා වූ බෙන් ජොන්සන් තහනම් උත්තේජක ලබා ගැනීමේ වරදට හසු වූ හෙයින් එම ඉසව්වේදී ක‍්‍රිස්ටි තම පළමු ලෝක මට්ටමේ පදක්කම දිනා ගන්නට සමත් විය.
1988 දකුණු කොරියානු සෝල් ඔලිම්පික් උළෙල ක‍්‍රිස්ටිගේ පළමු ඔලිම්පික් උළෙලයි. එහිදී මීටර 100 ඉසව්ව අවසන් මහා තරගය ඇමරිකානුවන්ගෙන් සහ කැනේඩියානුවන් ගෙන් පිරි පැවතිණි. කැනේඩියානු කෙටිදුර ශූරයා වූ බෙන් ජොන්සන් සුපුරුදු පරිදි එම ඉසව්වේ රන් පදක්කම දිනා ගන්නට සමත්වූයේ එවකදී මීටර 100 ඉසව්ව වෙනුවෙන් වාර්තාවූ හොඳම කාලය වූ තත්පර 9.79ක කාලයද වාර්තා කරමින් නව ලෝක වාර්තාවක් පිහිටුවමිනි. නමුත් 1987 වසරේ ලෝක මලල ක‍්‍රීඩා ශූරතාවේද තහනම් උත්තේජක මාෆියාවේ ගොදුරක්ව සිටි ඔහු, මෙවරද එම වරදටම හසුව ඔලිම්පික් රන් පදක්කමත් ඔහුගේ වාර්තාවත් අහිමි කරගන්නේය. එම ඉසව්වේදී තත්පර 10 සීමාව අභිබවා ගිය පළමු බි‍්‍රතාන්‍ය ජාතිකයා වෙමින් තත්පර 9.97කින් රිදී පදක්කම දිනා ගන්නට ක‍්‍රිස්ටි සමත් වූයේ එම ඔලිම්පික් උළෙලේ නව වාර්තාවට හිමිකම් කී කාල් ලූවිස්ට වඩා තත්පර 0.05ක් මෙපිටින් සිටිමිනි. බෙන් ජොන්සන් ගේ නිත්‍යානුකූළ නොවන වාර්තාව ඒ අනුව නිෂ්ප‍්‍රභ වූ අතර තත්පර 9.93ක් ව තිබී කැල්වින් ස්මිත් ගේ වාර්තාවේ නව හිමිකාරීත්වය කාල් ලූවිස්ට හිමිවිය. එතැන් සිට විවිධ තරඟ වලදී විවිධ පදක්කම් ජයග‍්‍රහණය කිරීමට ක‍්‍රිස්ටි සමත් විය.
1992 බාසිලෝනා ඔලිම්පික් උළෙල, ක‍්‍රිස්ටිට ඉතා වැදගත් උළෙලකි. මේ වනවිට 100m ලෝක වාර්තාව කාල් ලූවිස් සතු වූ නමුත් (9.86) 92 ඔලිම්පික් උලෙළේ කෙටිදුර ධාවන තරඟ නියෝජනය කිරීමට තරම් මට්ටමක කාල් ලූවිස් නොසිටියේය. නමුත් තහනම අවසන් වී බෙන් ජොන්සන් නැවතත් ධාවන පථයට පැමිණ සිටියේය . 84, 88 ඔලිම්පික් උළෙල දෙකහිදීම රන් පදක්කම් ලාභී කාල් ලූවිස් නොමැති බැවින් බොහෝ දෙනෙකු ජයග‍්‍රහණය ජොන්සන් සතු වනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු වූ නමුත් ආරම්භයේ සිට ම දුර්වල තරඟ විලාසයක් දැක්වූ බෙන් ජොන්සන් අවසන් පූර්ව වටයේදී (semi final ) 8 වෙනි ස්තානය ට පත් වෙමින් තරඟාවලියෙන් ඉවත් විය. ඒ හා සමඟම සැවොම ගෙ අවධානය ජොන්සන් ජාත්‍යන්තර පිටියේ නොමැති කාලයේදී ලෝක ශූර කාල් ලූවිස් ට ප‍්‍රබලතම අභියෝග ය එල්ල කල ඇමරිකානු ජාතික ලීරෝයි බූරල් වෙත යොමු විය . (කාල් ලූවිස් විසින් සෝල් ඔලිම්පික් උළෙලේ දී පිහිට වූ 9.92 ක ලෝක වාර්තා ව 1991 දි බිඳ දැමීමට එනම් 9.90 ක කාලයක් වාර්තා කිරීමට බූරල් සමත් වූ නමුත් මාස තුනක් ඉක්මයාමට මත්තෙන් එය 9.86ක කාලයක් වාර්තා කරමින් නැවත බිඳ හෙලීමට කාල් ලූවිස් සමත් විය. 1994 දී එය 9.85 ක් ලෙස අලූත් කරමින් නැවතත් ලෝක වාර්තාව තමන් සතු කරගැනීමට බූරල් සමත් විය)
කරුණු එසේ වුවත් මෙය ක‍්‍රිස්ටිගේ දක්ෂතා උපරිම වූ වකවානුවක් විය. අර්ධ අවසන් පූර්ව වටයේදී (quarter final) දි ක‍්‍රිස්ටි , බූරල් ව පැරදවීමට සමත් වුවද අවසන් පූර්ව වටයේදී (semi final ) ක‍්‍රිස්ටි ව අභිබවා යාමට බූරල් සමත් විය.
නමුත් අවසන් මහා තරගයේදී සියල්ලන් මවිතයට පත් කරමින් ක‍්‍රිස්ටි තම දිවියේ පළමු ඔලිම්පික් රන් පදක්කම දිනා ගන්නේ එම ඉසව්ව තත්පර 9.96කින් එම අවසන් කරමිනි. ඒ එවන් දස්කමක් සිදුකළ තෙවැනි බි‍්‍රතාන්‍ය ජාතිකයා වීමේ භාග්‍යය ද උදා කරගනිමිනි. බූරල් ට හිමිවන්නේ 5 වන ස්තානය යි.
මෙම පරිච්ෙඡ්දයට තවත් සුවිශේෂී ක‍්‍රීඩකයෙක් බාසිලෝනා අවසන් මහා තරගයේදීයි එකතු වෙයි. අප‍්‍රිකාවේ ඉපිද මීටර 100 ඉසව්ව සඳහා නැම්බියාව නියෝජනය කළ ආගන්තුක ධාවකයෙක් ගැනද එවකදී පේ‍්‍රක්ෂකයා උත්සුක වන්නට විය. යන්තම් 25 විය පසුකළ ඔහු නමින් , ෆ‍්‍රෑන්කි ෆෙඞ්රික්ස් විය. එම තරග ඉසව්වේදී බාසිලෝනා ඔලිම්පික් උළෙල ෆෙඞ්රික්, අප‍්‍රිකාවට සේම නැමීබියාවටද අමතක නොවන එකක් කළේ ඉතිහාසයේ පළමු වරට නැමීබියාවට ඔලිම්පික් පදක්කමක් හිමිකර දෙමිනි. ක‍්‍රිස්ටි ට පමණක් දෙවෙනි වෙමින් 100mරිදී පදක්කම ලැබීමෙන් අනතුරුව 200mඉසව්වේද රිදී පදක්කම දිනා ගන්නා මෙම හුදකලා නැමීබියානුවා කැනේඩියානු සහ බි‍්‍රතාන්‍ය ආධිපත්‍යයට දිගින් දිගටම වසර ගණනක් පුරාවට අභියෝග කරන්නට සමත්විය.
1993 වසරේදී නැවතත් මීටර 100 ඉසව්ව ජයගනිමින් ලෝක ශූරයා බවට පත්වන්නට ලින්ෆර්ඞ් ක‍්‍රිස්ටි සමත් වූ අතර එම උළෙලේ මීටර 200 රන් පදක්කම දිනා ගන්නේ ෆ‍්‍රෑන්කි ෆෙඞ්රික්ස් විසිනි. ඒ අනුව ෆෙඞ්රික්ස් ලෝක ශූරතා ක‍්‍රීඩා උළෙලක රන් පදක්කමක් දිනා එවන් දස්කමක් සිදුකළ පළමු නැමිබියානු ජාතිකයා බවට ඉතිහාසයට එක්විය. 1995 වසරේදී ස්වීඩනයේ පැවති ලෝක මලල ක‍්‍රීඩා ශූරතාවේදී තවත් කැනේඩියානු ක‍්‍රීඩකයෙක් බෙන් ජොන්සන්ගේ උරුමය ඉදිරියට ගෙන යන්නට ඉදිරිපත් විය. නමින් ඔහු ඩොනවන් බේලි විය. කැනඩාවට හුරු පුරුදු මීටර 100 ඉසව්වේ රන් පදක්කම බේලි නැවතත් කැනඩාවට දිනා දුන්නේ එම ක‍්‍රීඩා උළෙලේ මීටර 100 x 4 සහය දිවීමේ රන් පදක්කමද කැනඩාවට උරුම කරදෙමිනි.
1996 බාසිලෝනා ඔලිම්පික් උලෙළේ 200m රන් පදක්කම ලෝක වාර්තාවක් තබමින් ඇමරිකානු ජාතික මයිකල් ජොන්සන් විසින් ජයග‍්‍රහණය කරද්දි එහි රිදී සහ ලෝකඩ පදක්කම් දෙක ද පිලිවෙලින් ෆෙඩ‍්‍රිරික්ස් සහ බෝල්ඩන් විසින් ම ජයග‍්‍රහණය කරනු ලබයි.
මෙය මයිකල් ජොන්සන් නම් විශිෂ්ටතමයා ලොව රැුව් පිලිරැුව් දුන් යුගය විය. ඔහු 1996 ඔලිම්පික් උලෙළේ දී 200 m ඉසව්වේ ලෝක වාර්තාව ලෙස සනිටුහන් කල කාළය තත්පර 19.32 වන බැවින් ලෝකයේ වේගවත්ම මිනිසා ජොන්සන් ද බේලි ද යන්න පිලිබඳ සැකයක් ඇතිවිය. එය දුරුකිරීම ට 150m ක සුවිශේෂී තරඟයක් 1997 දී සංවිධානය විය. තරඟ ය ආරම්භ යේදී ම ඩොනවන් බේලි ඉතා පහසුවෙන් ඉදිරියට ඇඳුනු අතර තරඟය අතර තුරදී ආබාධය ක විලාසයක් දක්වමින් ජොන්සන් තරඟයෙන් ඉවත්වූයේ බේලි ට ජයග‍්‍රහණය හිමි කර දෙමිනි.
බෝල්ට් පෙර මීටර 100 අධිපත්‍යයේ නව සහස‍්‍රයට පා තබන්නේ ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදීන්ට ජැමෙයිකානු උරුමක්කාරයන් වැට බඳින අවධියකදීය. එම උරුමක්කාරයින් උරෙනුර ගැටුණු සැටි මීළඟ පරිච්ෙඡ්දයෙන්...
දහයයි විසිඅට
බෝල්ට් පෙර මීටර 100 අධිපත්‍යයේ නව සහස‍්‍රයට පා තබන්නේ ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදීන්ට ජැමෙයිකානු උරුමක්කාරයන් වැට බඳින අවධියකදීය. එම උරුමක්කාරයින් උරෙනුර ගැටුණු සැටි මීළඟ පරිච්ෙඡ්දයෙන්...
No comments:
Post a Comment